Bút Tre và thơ trào phúng

Bút Tre là cái tên được nhắc đến nhiều nhất khi người ta nói đến thơ Việt Nam trào phúng và châm biếm. Ông tên thật là Đặng Văn Đăng (1911-1986), sinh tại xã Văn Lang, huyện Hạ Hoà, tỉnh Phú Thọ – chiếc nôi của nói Trạng; bởi thế dân gian mới có câu “dân Văn Lang cả làng nói phét”  Ông sáng tác chính xác bao nhiêu bài thì không ai rõ, nhưng phong cách của ông được người ta học hỏi nhiều và đặt ra 1 dòng thơ “Bút Tre” rất độc đáo và mạnh bạo trong ngôn từ, hàm ý. Người bảo thanh, kẻ chê tục; xin cứ trích đăng các đoạn sưu tầm được để rộng đường dư luận  (Chống chỉ định những người không thích đùa và trẻ em dưới 13 tuổi)

Con chó ngồi nghịch cái que
Sau đây tiết mục Bút Tre bắt đầu

 

Quê hương tôi đẹp tuyệt vời
Ở dưới có nước trên trời có mây.
Xin mời các bạn về đây
Để thăm quê tớ mỗi ngày một sang.
Con đò dịch đít sang ngang
Xa xa có một cái làng thò ra.
Đằng kia là một vườn na
Đằng này thì có mấy bà chổng mông.
Cây lúa cao sản ngoài đồng
Đến mùa thu hoạch nhà nông vui cười.
Quê tôi thế đấy bạn ơi
Nhờ có đổi mới nên đời thêm xuân.
Con gái giờ chẳng mặc quần…
Mà mặc váy ngắn hở chân hở đùi
Ngày hội mới thật là vui…

Hoan hô đại tướng Vő Nguyên
Giáp ta thắng trận Điện Biên trở về
Hoan hô anh Tạ Đình Đề
Trước đi theo địch nay về với ta
Hoan hô anh Lê Quảng Ba
Trước đi theo phỉ nay ra hàng mình
Hoan hô đồng chí Trường Chinh
Trước thân Trung Quốc nay hình như thôi
Hoan hô chị Nguyễn Thị Bình
Được mời ngồi với bác Chinh bác Đồng
Hoan hô bác Vő Chí Công
Cho làm khoán hộ ruộng đồng tốt tươi
Hoan hô bộ trưởng Đỗ Mười
Tác phong chậm chễ mọi người vẫn khen.

Hoan hô đồng chí Trần Hoàn
Lên làm Bộ trưởng chiếu toàn phim hay.
Hoan hô anh Nguyễn Chí Thanh
Anh về phân bắc, phân xanh đầy đồng.
Hoan hô cục trưởng Hà Đăng
Ấn cho tàu chạy băng băng như rùa
Hoan hô anh La Văn Cầu
Cánh tay bị đứt nhưng đầu vẫn nguyên.

Chị em nô nức đặt vòng
hoa mộ liệt sĩ tỏ lòng biết ơn.
Đường vào lăng bác âm u
Chị em lao động ngửa mũ ra chào.

Anh đi công tác Pờ Lây
Cu dài dằng dặc biết ngày nào vê
Họp xong anh ghé Buôn Mê
Thuột xong một cái rồi về với em

Anh đi công tác Cam Pu
Chia chiến lợi phẩm ở tù ba năm
Anh đi công tác bản Muờng
Tè xong một cái lên đường về quê

Hoan hô các cụ trồng cây
Mười cây chết chín một cây gật gù
Tụi bây có mắt như mù
Mười cây chết cả gật gù nỗi chi

Trung thu là tết thiếu nhi
Mà sao người lớn lại đi là nhiều
Đi nhiều rồi lại làm liều
làm liều rồi lại có nhiều thiếu nhi

Bà con toàn thể xã ta
Ðồng tâm phấn khởi giồng cà dái dê
Dái dê to mập dài ghê
Nãm sau ta cứ dái dê ta trồng

Bướm đồng động đến thì bay
Bướm nhà động đến lăn quay ra giường
Chim đồng bóp cái chết ngay
Chim nhà mà bóp càng ngày càng to

Chưa đi chưa biết Ðồ Sơn
Ði về mới biết chẳng hơn đồ nhà
Ðồ nhà tuy xấu tuy già
Nhưng là đồ thật hơn là Ðồ Sơn

Chưa đi chưa biết Cà Mau
Đi rồi mới thấy chẳng hơn gà nhà
Gà nhà tuy có hơi già
Nhưng mà cà chậm hơn là Cà Mau

Không vô không biết bút tre
Vô rồi mới biết muốn tè ra ngay
Chưa ăn chưa biết cu đơ
Ăn rùi mới biết nó đờ cu ra

Chưa đi chưa biết Cửa Ông
Đi rồi mới thấy toàn mông với giò
Chưa đi chưa biết Cửa Lò
Đi rồi mới thấy toàn giò với mông.

Chưa đi chưa biết Sài gòn
Đi rồi mới biết chẳng còn một xu
Về nhà mới biết là ngu
Mồm tiêu thì ít thằng cu tiêu nhiều

Số tôi số chẳng ra gì
Vợ thì đời cũ, ti vi đời đầu
Đời đầu nên chẳng có râu
Xoa mông vỗ đít mà mầu chẳng lên
Ti vi hàng xóm nhà bên
Chưa sờ đến núm đã lên ầm ầm
Ước gì trời nổi cơn giông
Để tôi sang đó ôm nhầm ti vi.

Xưa kia gương vỡ lại lành
Thi đi thi lại cũng thành kỹ sư

Bần tăng chẳng xin cơm chay
Chỉ xin thí chủ “ba ngày ba đêm”

Chị em phụ nữ chơi cầu
Lông bay vùn vụt qua đầu thanh niên.

Chồng người du kích sông Lô
Chồng em ngồi bếp nướng ngô cháy quần

Ở trong hang đá đi ra
Vươn vai một cái rồi ta đi vào

Ba bà đi chợ cầu đông
Vừa đi vừa nhổ lông mày ra xem

Sông Cầu nước chảy lơ thơ
Có đôi trai gái ngồi hơ quần đùi

Tiễn anh lên bến ô tô
Đêm về em khóc tồ tồ cả đêm

Lâu rồi mình chẵng yêu ai
Lâu rồi cũng chẳng có ai yêu mình

Ta đi bầu cử tự do
Chọn người xứng đáng mà cho vào hòm

Hội trường yên ắng ngủ say
Thuyết trình vừa dứt, vỗ tay ra về.

Nhớ quê ra đứng đỉnh đèo
Bỗng đâu thấy một chú mèo gâu gâu
Dừng chân đứng lại trên cầu
Bỗng đâu thấy một con trâu vàng vàng

Anh em chuẩn bị ra đồng
Chị em đã vội đi trồng dưa leo

Hôm nay đài nói vui thay
Người ở dưới đất, chó bay lên trời

Hôm nay trên quốc lộ hai
Thể nào cũng có một vài ô tô.

Nào đâu có thích vần ồn
Cơ mà yêu quá cái “hồn” chị em
Nên thơ cứ mãi lem nhem
Quanh đi quẩn lại toàn em với “hồn”.

Nghệ an nổi tiếng gió Lào
Trẻ già trai gái người nào cũng đen

Thằng nhỏ mặc quần hở mông
Vẫn hơn con nhỏ còn không mặc quần.

Trẻ em thường thích ở trần,
Nhưng mà người lớn có phần thích hơn.

Rừng xanh núi đỏ um tùm
Thương anh địa chất cưỡi hùm lên non
Chiều về ngựa phóng bon bon
Tay anh nắm chặt hai hòn thạch anh.

Tình yêu đâu phải phân trâu,
Mà anh lại sợ để lâu hóa bùn.
Tình yêu đâu phải con lươn
Mà anh lại sợ nó trườn khỏi tay.

Em như một cái sập vàng
Anh như manh chiếu nhà hàng bỏ quên
Cầu trời cho gió nổi lên,
Cho manh chiếu rách nằm trên sập vàng

Cuộc đời như bát phở gà,
Thiếu chanh, thiếu ớt chắc là mất ngon.

Hôm qua anh đến chơi nhà
Thấy mẹ chăn vịt, thấy cha chăn ngồng (ngỗng)
Thấy em hát nhạc Trịnh Công
Sơn xanh, sơn đỏ, anh không dám vào.

Con gái ai cũng biết xinh
Con trai tuy xấu, không xinh nhưng liều

Anh đi giường chiếu lặng câm
Anh về giường chiếu reo ầm cả lên

Chọn mãi mới được một ngày
Gặp em để quyết giãi bày yêu thương
Hai đứa ngồi trên bờ mương
Công nông thì chạy trên đường, bụi ghê!
Cứ thế mà buôn dưa lê
Mãi không đề cập vấn đề trọng tâm
Anh liền nói chuyện lòng vòng
Đợi em sơ ý là cầm tay luôn.
Ngờ đâu anh chộp đã nhanh
Em rút tay lại còn lành nghề hơn
Mất đà anh lộn xuống mương
Bò lên đã thấy em chuồn từ lâu.
Vừa về anh vừa lầu bầu:
“Biết thế bố bỏ từ lâu cho rồi!”

Em đi phố Huế chiều mưa
Anh về mài lại cái cưa đã mòn

Đi đâu mà hổng lấy chồng
Người ta lấy hết chổng mông kêu trời

Thu đi để lại lá vàng
Anh đi để lại cho nàng thằng con

Ra đường sợ nhất xe ben
Về nhà sợ nhất vợ rên “không tiền”

Anh đi công tác Sông Đà
Vướng phải tai nạn ở phà sông Gianh
Tay chân thì vẫn nguyên lành
“Cần tăng dân số” tan tành khói mây

Tiến lên, ta quyết tiến lên
Tiến lên, ta quyết tiến lên hàng đầu
Hàng đầu không biết đi đâu
Đi đâu không biết hàng đầu cứ đi

Trăm năm ở một làng vè
Nghìn câu lục bát mấy đề vè hôm
Khi khuya sáng, lúc hoàng hôn
Bà con kể lại, xóm thôn vọng lời
Bút Tre nối bước những ai
Một dòng thơ, mở đường quai kể vè
Năm năm dân dã lắng nghe
Một Bút Tre thành vạn Bút Tre các làng.

…..

Và những bài báo viết riêng cho ông  :

Đầu xuân đọc thơ Đồng Đức Bốn

Nhà thơ Đồng Đức Bốn sinh tại Hải Phòng, tháng 3 năm 1948. Ông là ai và thơ ông ra sao thì chưa có cuốn sách giáo khoa nào đề cập đến cả, nhưng những sáng tác của ông người ta chỉ cần đọc 1 lần là nhớ mãi. Nguyễn Huy Thiệp vinh danh ông là nhà thơ lục bát kỳ tài của Việt Nam trong thời kỳ đổi mới, khoảng chục sáng tác của ông là tài tử vô địch, còn phần nhiều lại chẳng ra gì! Còn Nguyễn Khoa Điềm lại khái quát chân dung ông qua đôi câu thơ trong bài “Bạn thơ”:

Bạn chừ đóng gạch nơi nao
Văn chương lấm láp vêu vao mặt người

 

 
Đồng Đức Bốn có in vài tập thơ, nhưng có lẽ nổi tiếng nhất là tập “Chăn trâu đốt lửa” (1993):

Chăn trâu đốt lửa trên đồng
Rạ rơm thì ít, gió đông thì nhiều
Mải mê đuổi một con diều
Củ khoai nướng để cả chiều thành tro.

Chiều nay Hồ Tây có giông
Tôi ngồi trên sóng mà không thấy chìm.

Còn đây là lời tựa của Nguyễn Huy Thiệp cho tập thơ thuần lục bát này khi nó được in 

Tôi đã có lúc cho thơ là mẹ của mọi thể loại văn học, thậm chí là mẹ của mọi hình thức sáng tạo (của chính trị, của toán, của kiến trúc, của nấu ăn, của hội họa, của mốt…. Người nào không thơ khác nào một kẻ mồ côi: Mồ côi mẹ liếm lá đầu đường.

Con người vô ơn (con người bao giờ cũng vô ơn) thường rất bạc với mẹ. Có ai ghi nhớ việc mẹ sinh hạ, mẹ bú mớm, mẹ giặt giũ, mẹ đính cho chiếc khuy trên áo… Thơ thường không bao giờ là một sự nghiệp. Mẹ không bao giờ là một sự nghiệp của con.
Thơ là một thể loại văn học cổ điển nhất, xưa nhất. Thơ hình như khó nhất trong các thể loại văn học. Về hình thức, có lẽ thơ là một thể loại loạn luân nhất.

Có mấy loại người làm thơ?

Loại một chắc chắn là các thiên thần. Họ vụt đến, vụt đi và để lại những bài thơ, những câu thơ thiên thần. Nhưng chưa chi chiều đã tắt. Trong đời mỗi người cũng có những giai đoạn, những khoảnh khắc thiên thần. Đấy là những người thơ trẻ trung, những trai tân. (Vậy sao không phải gái tân? Gái tân thì thơ làm gì? Đừng lầm với vật hiến tế!). Khi ấy những bài thơ, những câu thơ hiện lên như những bổng lộc của thần linh.

Loại hai là thơ của những người khởi nghĩa, của lửa, của những nhà cách mạng xã hội!Bay thẳng tới muôn trùng Tiêu Hán / Phá vòng vây bạn với Kim ô / Giang sơn khách diệc tri hồ (Nguyễn Hữu Cầu). Khởi nghĩa với cả tình yêu, với đàn bà, với cái ác, cái tẻ nhạt, cái tầm thường, cái dung tục… với khá nhiều thứ – để biểu dương cái chí: thi ngôn chí (Tú Xương là thi ngôn chí: chí thanh cao, Nguyễn Bính là thi ngôn chí: chí tình).

Ngoài loại một, loại hai là gì? Là loại ba: là phản thơ, là vi khuẩn, là mầm thơ, là những tìm tòi – đa phần viển vông, suy đồi, điếm đàng, đểu, say rượu, đa dâm, hạ lưu.
Vượt lên trên là triết học, vượt lên thơ là triết học. Tư tưởng là thơ bay lên.

Đồng Đức Bốn là ai? Đồng Đức Bốn là một nhà thơ loại hai theo cách phân loại như trên. Tiếc thay, anh không phải thiên thần, anh chỉ là một người khởi nghĩa. Anh là một tên nửa quê nửa tỉnh cao tuổi. Anh là một người có những tình cảm ngẩn ngơ, ngây ngất, dại khờ.
Đồng Đức Bốn là một kẻ chí tình.
Thơ Đồng Đức Bốn cũng hay.

Dưới đây xin trích đăng một vài bài thơ của ông sưu tầm từ nhiều nguồn khác nhau:

Vào chùa
Đang trưa ăn mày vào chùa
Sư ra cho một lá bùa rồi đi
Lá bùa chẳng biết làm gì
Ăn mày nhét túi lại đi ăn mày.

Quốc kêu
Tôi nghe nẫu cả những chiều
Câu thơ ngã xuống đổ xiêu mái chùa

Đời tôi
Vớt buồn trên mặt sông trôi
Bây giờ vẫn chỉ mình tôi giữa dòng

Chợ buồn
Chợ buồn đem bán những vui
Đã mua được cái ngậm ngùi chưa em.
Chợ buồn bán nhớ cho quên
Bán mưa cho nắng, bán đêm cho ngày.

 

Chợ buồn bán tỉnh cho say
Bán thương suốt một đời này cho yêu.
Tôi giờ xa cách bao nhiêu
Đem thơ đổi lấy những chiều tương tư.

Sông Thương ngày không em
Không em ra ngõ kéo diều
Nào ngờ đuợc mảnh trăng chiều trên tay,
Luồn kim vào nhớ để may
Chỉ yêu cứ đứt trên tay mình cầm.

Sông Thương như gỗ hóa trầm
Mùi hương để vết tím bầm trên da.
Sông thương từ buổi em xa
Tay anh quờ xuống hóa ra bị chàm.

Em đi như chim về ngàn
Để rơi một cánh hoa tan nát chiều.
Tôi đi tìm một tình yêu
Trên dòng sống chứa rất nhiều ban mai.

Tôi đi trên dòng song gai
Lốt chân chim đậu trên vai thành hồ.
Không em từ bấy đến giờ
Bàn tay vẫn héo như cờ chịu tang.

Cầu gẫy mới phải đi đò
Cầu gẫy mới phải đi đò
Thế nên gặp gió thổi cho rét lòng.
Con đò nửa mặt trăng cong
Chênh vênh trên một dòng sông lở bồi.

Mái chèo cứ nhẹ thế thôi
Không là đứt ruột gan tôi bây giờ.
Mái chèo trên song làm thơ
Đỡ cho cánh vạc bơ vơ xuống dòng.

Chốc nữa thế nào cũng giông
Sang đò tôi đén giữa đồng là mưa.

Còn đây là nông thôn trong mắt ông, vừa giống mà vừa khác nông thôn Việt Nam trong con mắt của Nguyễn Bính:

Nhà quê có cái giếng đình
Trúc xinh cứ đứng một mình lẳng lơ
Nhà quê có mấy trai tơ
Quần bò mũ cối giả vờ sang chơi.

Nhà quê chân lấm tay bùn
Mẹ đi cấy lúa rét run thân già
Chợ làng mở dưới gốc đa
Nhà quê có mấy con gà bán chơi.

Và đây là những suy ngẫm của ông về cuộc đời:

Cầm lòng bán cái vàng đi
Để mua những cái nhiều khi không vàng.

Sống gần tới phút chia tay
Tỉnh ra mới thấy đời này rỗng không.

Chín xu đổi lấy một hào
Chín xu đổi lấy một hào
Đi mua cái nắng lại vào cái mưa
Đường bùn tôi lội giữa trưa
Đắng cay thì ngậm xót chua thì cầm

Con sáo sang sông
Tẽn tò con sáo sang sông
Bờ bên này tưởng cũng không có gì.
Tẽn tò con sáo bay đi
Lại bờ bên ấy có gì cũng không…

Lại có đôi khi thơ ông là sự nhẩn nha bình thản lạ thường, đọc vào đơn giản mà thú vị 

Chân đạp đất đầu đội trời,
Khổ câu thơ cứ đến rồi lại đi..

Xong rồi chả biết đi đâu
Xích-lô Bà Triệu ra cầu Chương Dương!

Người viết bài mê nhất đôi câu thơ của ông trong bài “Trở về với mẹ ta thôi”, coi nó là cái gốc cho sự dân dã mà thần tình của những vần thơ lục bát ông đã viết:
Bao nhiêu là thứ bùa mê
Vẫn không bằng được nhà quê của mình.

Bác Thiệp viết về ông là 1 người đọc không nhiều sách, không chịu học hành, đôi khi bừa bãi ngông cuồng, lại không biết viết (anh thường làm thơ trong đầu rồi đọc cho người khác chép), vốn từ vựng có lẽ chỉ ngót nghét có 600 từ, nghe quả là khó tin! Ông mất tại Hải Phòng năm 2006, hưởng thọ 58 tuổi. Những ai mê thơ ông vẫn luôn cảm ơn ông – một truyền nhân của thơ lục bát và ca dao – và cảm ơn thơ ông bởi những giác ngộ thâm trầm ẩn sau lớp vỏ giản dị thuần khiết của ngôn từ.

Bảo Sinh – Nuôi chó, làm thơ

Nguyễn Bảo Sinh, Đồng Đức Bốn cùng Bùi Giáng rất xứng đáng với danh hiệu mà người đọc xưng tụng: “Nhà thơ dân gian”. Điểm chung của thơ các ông là sự thông thoáng, thuần khiết, vần điệu, và đặc biệt là chứa đựng yếu tố triết lý mộc mạc và sâu sắc. Trước thời các ông, có lẽ chỉ có thơ Nguyễn Bính là có được thành công này. Nhiều bài thơ của các ông sáng tác còn bị nhầm là ca dao, có lẽ cũng là do tính thuần khiết và trí tuệ của chúng.

Tản mạn đôi dòng về cuộc đời của nhà thơ Bảo Sinh. Gọi ông là nhà thơ có lẽ là chưa đầy đủ, người ta còn gọi ông với hỗn danh là “Sinh chó“. Kẻ hậu bối không dám có bình luận gì, xin chép lại vài truyện về ông theo những điều tham khảo được mà thôi. Nguyễn Bảo Sinh năm nay đã qua lục tuần, sinh trong 1 gia đình Hà Nội gốc, hiện giờ ông đang sống tại ngõ Bảo Sinh, phường Trương Định, Hà Nội. Ông đắc ý ví von: “Dân ăn chơi Hà Nội có ba Bảo: Bảo Tín chơi vàng bạc, Bảo Sơn chơi khách sạn, Bảo Sinh chơi chó mèo”.
 
Cũng như ông viết trong thơ:
Làm thơ nuôi chó chọi gà
Ba trò chơi ấy làm ta bơ phờ
Suốt ngày nửa tỉnh nửa mơ
Trông ai cũng thấy nửa thơ nửa gà!

Là 1 người yêu động vật, ông xây riêng 1 cái phủ độc đáo – “Hotel chó mèo” – chỉ để nuôi dạy chó mèo và gà chọi; có lẽ cái phủ này cũng là duy nhất và đặc sắc không kém gì phủ Thành Chương  Trong vương quốc của ông, “sinh linh và cuộc đời phải là một sự hòa hợp”. Đình đám với biệt hiệu “vua chó mèo” đất Hà Thành, liệu ông có yêu vợ hơn chó hay không  – câu trả lời có lẽ là không, như ông đã viết trong “Đạo bồ bịch”  :

Vợ là cửa cái, Bạn gái là cửa sổ.
Càng nhiều cửa sổ càng sang,
Cửa cái anh vẫn đàng hoàng vào ra.
Vợ là cửa cái nhà ta,
Lại là cửa sổ thằng cha láng giềng.

Truyện chó mèo là thế, còn nghiệp thơ văn của ông thì sao? Người viết bài này biết đến thơ ông là nhờ đọc truyện của nhà văn Nguyễn Huy Thiệp. Truyện bác Thiệp hay trích thơ ông, nửa đùa nửa thật, ngắn mà thâm, trầm mà ý nhị, vừa ngạo nghễ lại bóng bẩy, nhiều khi như lời tự sự ngắn gọn về đạo và đời, đọc vào tấm tắc, tưởng như phóng bút là ra thơ ngay nhưng kỳ thực quả chẳng dễ dàng ^^ Xin mạn phép điểm qua một vài bài thơ đặc sắc của ông, bình luận và suy nghĩ thì xin nhường phần bạn đọc 

Vuông tròn
Ngày xưa trái đất hình vuông
Cho nên đi đứng trên đường thẳng hơn
Bây giờ trái đất hình tròn
Cho nên bao kẻ lom khom định bò.

Tu
Tự trói thì gọi là tu
Bị trói thì gọi là tù mọt gông!

Mê ngộ
Khi mê bùn chỉ là bùn
Ngộ ra mới biết trong bùn có sen
Khi mê tiền chỉ là tiền
Ngộ ra mới biết trong tiền có tâm
Khi mê dâm chỉ là dâm
Ngộ ra mới biết trong dâm có tình
Khi mê tình chỉ là tình
Ngộ ra mới biết trong tình có dâm!

Khi yêu cái xích dưới chân
Thì xiềng xích ấy là thần Tự do!

Mê
Mê là mê theo cách mê của người
Ngộ là mê theo cách mê của mình.

Tự do
Tự do sướng nhất trên đời
Tự lừa lại sướng hơn mười tự do!

Tại sao?
Trẻ thơ mở trí nhìn đời
Cho nên luôn hỏi những lời: Tại sao?
Người lớn nhắm mắt ra vào,
Nhờ người dắt hộ, “Tại sao” không cần!

Bịt tai
Muốn bịt hết miệng trần ai
Hãy bịt ngay chính lỗ tai của mình.

Yêu
Yêu là nhớ ít tưởng nhiều
Yêu là chẳng biết mình yêu cái gì
Yêu nhau đâu bởi hàng mi
Đắm say đâu phải chỉ vì đôi môi
Yêu là yêu, có thế thôi…

Nợ
Nợ tiền trả hết là xong,
Nợ tình càng trả càng phong lưu tình.

Đời người
Đời người như tốt qua sông
Tiến ngang, tiến dọc chứ không được lùi.

Sang, về ?
Cùng chung một chuyến đò ngang
Kẻ thì sang bến,người đang trở về
Lái đò lái mãi thành mê
Sang về chẳng biết mình về hay sang

Tu
Trốn chợ lên đỉnh núi tu,
Họ bê cả núi hoang vu về phường.
Tiếng chuông vào phố lạc đường,
Sư già khất thực, luôn mồm “Thanh-kiu”

Nhân Cảnh
Ngồi nhìn non bộ đứng im,
Ngắm cá trong chậu, xem chim trong lồng.
Cây si bẻ quặt uốn cong,
Còn mình tự nhốt vào trong lẽ đời.

Ly thân
Vì yêu tha thiết con người,
Cho nên mới lánh về nơi không người.
Quạnh hiu ngay giữa đất trời,
Còn hơn hiu quạnh giữa người thân thương.

Con ta không phải của ta
Tai họa của nó mới là của ta
Của chìm của nổi trong nhà
Của ta rồi sẽ lại là của con
Con ta không phải của ta vì nó không phải của nó.
Vợ là thánh chỉ vua ban
Có sao dùng vậy không bàn đúng sai!
Làm thơ anh chỉ nghiệp dư
Hội thơ chuyên nghiệp họ chưa cho vào
Yêu em anh cũng nghiệp dư
Hội yêu chuyên nghiệp họ chưa cho vào!

Độc thân
Những người quyết chẳng lấy ai
Là người chỉ quyết một hai lấy mình
Tương tư trong mọi mối tình
Là tương tư chính bóng hình của ta.

Tự hiểu
Nếu mình tự hiểu được mình,
Trương Chi đâu có thất tình Mỵ Nương.
Nếu mình tự hiểu quê hương,
Thì Từ Thức chẳng lạc đường trần gian.

Tình đầu
Tình nào cũng mối tình đầu,
Không ai đến được nơi đâu hai lần.
Không gì cũ như mùa xuân,
Mỗi khi xuân đến vẫn lần đầu tiên.

Gần chùa gọi bụt bằng anh,
Anh hùng nhìn mãi cũng thành thường thôi.
Tiên nữ cũng chỉ là người,
Từ Thức yêu chán bỏ trời về quê

Tri âm
Mới yêu nhìn đã tri âm,
Lâu dần tiếng Việt nghe nhầm tiếng Tây.
Nói toàn ngoại ngữ với nhau,
Không người phiên dịch, ngẫm đau nhân tình.

Mình ngu nhiều kẻ ngu hơn
Cho nên được gọi là khôn hơn người
Em xinh đâu bởi nụ cười
Em xinh là bởi nhiều người xấu hơn.

Chỉ là những câu nói tưởng chừng như bâng quơ chợt đến, chợt đi; thơ Nguyễn Bảo Sinh thực sự độc đáo và lý thú  Chơi chó mèo, sáng tác Huyền thi, làm chủ Vô vi quán; người khách giang hồ này rất đáng cho người ta nể phục và ghen tị 

—-
Một vài bài mới sưu tầm được:

Nhân duyên
Nhân duyên đến nhân duyên đi
Chúng mình ngoài cuộc, hẹn gì với nhau
Lá trầu chẳng đợi quả cau
Tự nhiên tan hợp thành màu nhân duyên

Danh
Trăng qua cửa sổ trăng vuông
Gió dẹt mình xuống để luồn mái tranh
Con người muốn lọt vào danh
Thì mình phải tự ép thành cái tên.

Chúc nhau
Mời nhau ăn tiệc ăn nằm
Mấy ai khao bạn bữa ăn khí trơi
Chúc nhau chúc đủ mọi lời
Mấy ai chúc bạn thành người tốt hơn.

Nghĩ và lo
Nghĩ về con kiến nó bò
Chẳng lo về nỗi con bò trắng răng
Nghĩ về cái đẹp ánh trăng
Đừng lo thằng Cuội, ả Hằng với nhau

Thơ
Khi ngồi tên lửa lên trời
Làm thơ lại kém cái thời cưỡi trâu 

Khỏa thân
Ái tình nếu uống đủ liều
Loài người sẽ thoát được điều tà dâm.
Ai ai cũng sống khỏa thân
Mặc quần sẽ lại khiêu dâm mọi người.

Vu vơ
Yêu và ghét đều giống nhau
Lý do đừng hỏi trước sau làm gì
Chỗ đến là chỗ để đi
Lý do yêu ghét không gì khác nhau.

Cố tình
Chùa to Phật có to đâu
Phải chi tốt lễ dễ cầu Phật thương
Cố tình đốt quá nhiều hương
Khói xuống Âm phủ, Diêm Vương phạt tiền

Hữu tình
Trời xanh xanh biếc vô tình
Cho nên trời chẳng như mình già đi
Vô tình trẻ mãi làm chi
Hữu tình dù có già đi cũng tình

Tuyệt đỉnh
Tuyệt đỉnh vinh quang tận cùng cay đắng
Khi quay nhìn không một bóng thân thương
Đành ôm trong lòng một vầng trăng khuyết
Để nhớ về những giấc mộng đế vương

Thua
Tiến lên vào cái ống đời
Sao bằng lùi lại giữa trời thảnh thơi
Vật nhau trong cái ống đời
Sao bằng thua cuộc về ngồi ngắm mây

Đạo vợ chồng
Đàn ông như thể cánh diều
Đàn bà cầm sợi tơ diều trong tay
Đừng già néo, kẻo đứt dây
Thả chùng xuống, để diều bay đúng tầm

Chôn hoa
Người thường thấy cánh hoa rơi
Hai chân di nát không chơi hoa tàn
Mấy ai khóc mộ hồng nhan
Mấy ai gom cánh hoa tàn để chơi

Tù tại tâm
Bước vào một chốn lao tù
Mắt nhìn không thấy, tay sờ không ra
Tù trong bộ não của ta
Cửa mở mà chẳng biết ra lối nào

Bể khổ
Đời là bể khổ mênh mông
Sao ai cũng muốn sống trong bể đời
Quy tiên là được lên trời
Sao ai cũng muốn sống đời trần gian

Đá bóng
Trong vạn biến có một điều bất biến
Đội chủ nhà không đoạt cúp FIFA
Trước 7 tỉ người trọng tài gian dối
Thì trách gì lời nói giữa đôi ta

Cực lạc
Tây trúc nào biết ở đâu
Cực lạc chỉ ở trong câu thơ này
Trông lên mình chẳng bằng ai
Trông xuống lại thấy chẳng ai bằng mình

Ngũ thập tri thiên mệnh
Thân còn nằm dưới mái nhà
Hồn tri thiên mệnh thăng hoa giữa trời
Như sen nằm dưới bùn đời
Vươn lên mặt nước giữa trời nở hoa

Vô cớ
Vô cớ mua dây buộc mình
Thì đành nhờ cái vô tình gỡ ra
Tự nhiên buồn đến với ta
Tự nhiên buồn sẽ đi ra khỏi mình

Đôi ta
Tuy kiếp trước không duyên nhưng nợ
Nên đôi ta thành vợ thành chồng
Bao giờ hết nợ tơ hồng
Trời cho đôi lứa mặc lòng yêu ai

Phía trước
Bọ ngựa rình bắt ve sầu
Biết đâu chim sẻ đằng sau bắt mình
Mải tìm danh lợi, gái xinh
Biết đâu cái họa đang rình bắt ta

Thừa
Dạy đĩ vén váy làm gì
Phò mã tốt áo khen chi thêm thừa
Thế gian tranh cãi thắng thua
Vô ngôn trời chẳng nói thừa một câu

Tự trào
Lã Bất Vi buôn cả vua
Hồ Xuân Hương chửi cả chùa lẫn sư
Bọn họ gan lớn mật to
Còn ta gan bé nằm lo sập trời

Cảm ơn
Đừng trách đời làm khổ ta
Ta làm khổ họ gấp ba bốn lần
Nên khi nhắm mắt lìa trần
Chỉ xin được nói một lần: Cảm ơn!

Vô đề
Muốn đừng để đời chửi ta
Thì đừng cố bắt người ta khen mình

Vô đề
Cung phi ngủ với con trời
Chứ đâu ngủ với cái tôi của mình
Càn Long rời bỏ cung đình
Để đi tìm những mối tình không vua

Kín-hở
Có hở thì mới biết che
Nếu mà bịt hết còn nghe thấy gì

Sách đỏ
Diệt hết sinh vật của trời
Chắc chắn sách đỏ tên người được ghi

Vô đề
Hiện đại mà không thiên nhiên
Loài người sẽ tới chỗ điên chỗ khùng
Thiên nhiên hoang dã tận cùng
Loài người cũng đến chỗ khùng chỗ điên.

Đường lên Tây trúc
Đường lên Tây Trúc quanh co
Chỗ rẽ không biển báo cho rõ ràng
Nhiều khi tưởng đến thiên đàng
Xuống nhầm địa ngục, nghĩ càng đớn đau.

Thay lời tựa
Tôi tu với vợ tại gia
Vợ dài dằng dặc đâu là bến mơ
Khi tình khi ý cùng thơ
Đường trơn gánh thực, gánh hư trĩu đầy
Nằm mơ trên tấm thân gầy
Gánh vàng đi đổ lấp đầy sông mê
Văn đâu tải đạo, văn là đạo
Nước đâu chở sóng, nước là sóng

Như ta
Cho ta về chỗ gió mưa
Cho ta về chỗ có trưa có chiều
Về nơi có ghét có yêu
Nắng, mưa, yêu, ghét sớm chiều như ta

Đôi bờ
Đôi ta như thể đôi bờ
Gặp nhau sóng chẳng bao giờ thành sông
Thôi đành muôn kiếp song song
Đôi ta trả lại dòng sông cho đời

Vô đề
Hoàng đế khi đã ngồi tù
Cai ngục chỉ gọi là đồ phạm nhân
Đã vào đến động mại dâm
Ông lão cứ được gọi nhầm là anh

Gái quê
Lên tỉnh ai cũng bảo quê
Về làng cả xóm lại chê thị thành
Xót xa thân phận, thôi đành
Nửa quê nửa tỉnh chòng chành thân em

Thời
Nhân gian trong một chữ thời
Kẻ nào đi trước thành người đến sau
Sao cho vẫn cứ cùng nhau
Vừa đi được trước, vừa sau mọi người

Lời sống
Đôi ta trên một con đò
Vạch thuyền đánh dấu ai ngờ sông trôi
Hẹn lời thề giữ lấy lời
Biết đâu lời của mỗi người là sông

Thời gian
Kẽ hở pháp luật lẽ hằng
Thời gian mới thật công bằng mà thôi
Dù là vua chúa phật trời
Mỗi năm thêm một tuổi đời như ta

Lên chùa
Vào chùa lễ phật thấy sư
Người người cúi lạy chiếc lư hương đồng
Miệng cầu sắc sắc không không
Đầy trời sắc, thế còn không đâu rồi

Nhẫn cưới
Trao nhau nhân cưới ước mong
Đeo vào bỗng hóa thành vòng kim cô
Lại mong lại ước lại chờ
Tháo ra rồi lại ước mơ đeo vào

Mê
Tôi đi cuối đất cùng trời
Tìm mua thuốc ngộ chữa người đang mê
Tôi đi thủy tận sơn khê
Chữa cho người ngộ ta mê thật rồi

Thực hư
Kinh đeo ngay trước mắt mình
Nhiều khi vẫn cứ đi tìm loay hoay
Cửa đời chìa khóa cầm tay
Mà sao vẫn cứ loay hoay đi tìm

Buông ra
Ôm vào rồi mới buông ra
Có ôm thật chặt mới rời thật xa
Ngẫm xem trong cõi người ta
Có là Thái tử, mới là Như lai

Quên
Người ghi bia đá để đời
Còn tôi tìm chỗ tôi ngồi để quên
Nhìn trời nước dưới, mây trên
Cúi xem lại thấy nước trên mây trời
Ngồi quên, quên hết mây trời
Hỏi thăm chẳng biết tên tôi là gì

Nghịch cảnh
Rửa tay, gác kiếm gặp ma
Đem cả áo giấy cà sa mặc vào
Tóc bạc lại gặp má đào
Hoàng bào, áo giấy, mặc vào cà sa

Chiếc lược
Cây muốn lặng gió chẳng đừng
Trách ai đem chiếc lược sừng tặng sư
Khiến lòng sư những ngẩn ngơ
Nửa mong mọc tóc, nửa lo trọc đầu

Bụt nhà
Phải đi đến tận biển xa
Mới thấy cái đẹp ao nhà của ta
Phải đi lễ chùa đủ xa
Mới thấy được bụt chùa nhà rất thiêng

Trăng
Nếu trăng cũng chết như đời
Thì ta đâu thấy kiếp người phù du
Vì trăng sống mãi ngàn thu
Cho nên càng thấy phù du kiếp người

Thông
Làm thông ngay giữa kiếp người
Làm người lại đứng giữa trời như thông
Lá reo tiếng hạc từng không
Vi vu nào biết là thông hay người

—-

NGÀY VALENTINE ĐỌC THƠ YÊU VỢ CỦA VIỆT HẢI

Nguyễn Việt Hải qua nét vẽ Đỗ Trung Quân

 

 

Lang thang trên internet bất ngờ đọc thấy những câu thơ yêu vợ của Đặng Ca Việt * (bút danh của Nguyên Việt Hải,chồng nhà thơ Thu Nguyệt, hoạ sĩ trình bày của báo Tuổi Trẻ, bị tai nạn ô tô mất năm 2003) chợt bần thần mất mấy ngày. Thơ viết cho người  yêu thì nhiều, chặt hết cây trên trái đất để làm giấy chưa chắc đã chép hết; thế nhưng thơ yêu viết cho vợ thì hiếm lắm. Lão vua Ấn Độ Jahan thế kỷ 17 yêu vợ đến mức bỏ ra cả 30 năm để làm ngôi đền Taj Mahal tráng lệ cho người vợ có với mình đến 14 mặt con yên nghỉ, kể cũng là vô địch thiên hạ yêu vợ mấy ngàn năm; hoặc như “Đập cổ kính ra tìm lấy bóng. Xếp tàn y lại để dành hơi” của Tự Đức cũng thuộc loại xưa nay hiếm. Và yêu vợ đến độ: “Dép thơm em để lại nhà. Đem săm sói nhớ ngọc ngà bàn chân” như Việt Hải thì hình như cũng thuộc hàng cao thủ chẳng kém ai!

 

Cũng giống như bao nhiêu gã đàn ông khác, những ngày đầu chung sống là những ngày ngập tràn hạnh phúc, các câu thơ kiểu như “Tận cùng hương vị thịt da, thương yêu làm đất trời hoà vào nhau” (Trần Mạnh Hảo), “Thả xuống con thuyền ngàn vạn những vì sao” (Phan Hoàng Phương) hoặc như Việt Hải : “Ta đi vào lòng nhau. Những đêm chăn giường thức” ... cũng nhiều; thế nhưng giữ cái tình yêu ấy bền chặt, không cũ mòn, lúc nào cũng cồn cào nhớ mong như Việt Hải không phải là dễ: Vợ đi vắng anh viết: “Ngoài hiên quỳnh nở, trăng đơn. Làn da trắng ấy như còn trên hoa. Trăng xoay về góc trời xa. Anh xoay lòng mãi vẫn là góc em”.

 

 

Yêu vợ, nhớ vợ mỗi lúc đi xa, anh làm thơ và gọi những bài thơ ấy là “Vọng thê” một, hai và ba. Trông chồng hoá đá còn được chứ ai lại trông vợ mà hoá đá ! Một xã hội vốn được xây dựng trên nền tảng tạo niềm vui cho đàn ông như xã hội ta hôm nay thì một anh chàng nào đó “Vọng thê” xem ra không thích hợp cho lắm. Thế mà Việt Hải yêu vợ và sung sướng công khai điều ấy bất cứ chỗ nào và trương nó lên trên cả những cái tít: “Thư cho vợ”, “Vợ ta”, “Thơ của vợ”, “Dặn vợ”... Hoặc như: “Thế kỷ hai mươi có gã điếc. Mần thơ bút hiệu Đặng Ca Việt. Lếu láo, ngông nghênh a, bờ, cờ. Ba mươi  được làm “ông Thu Nguyệt”; Người ta lấy tên theo chồng chứ ai lại lấy tên theo vợ một cách đầy sung sướng như anh chàng nầy đâu !; Vợ đi công tác, anh giúp vợ xếp áo quần vào chiếc samsonite và ước:

 

“Xin được làm - khiêm tốn thôi - chiếc samsonite của em

Để được em cần tới.

Giữ giùm em cái áo, chiếc khăn,

         mùi da em, mùi tóc em thân thuộc vợ chồng...

Anh xin làm gương, anh mơ làm lược

Em soi mình, anh gỡ rối cho em

Nâng em phía sau, dìu em phía trước

Nhìn vào nhau vừa lạ vừa quen”. (Vọng thê 2)

 

Yêu lắm thì ghen nhiều, dĩ nhiên là vậy rồi, vợ minh xinh đẹp thế (cho dù là chỉ trong mắt mình thôi chứ không phải là hoa hậu đã được công chúng thừa nhận) thì người  ta ghẹo, (có khi do tưởng cũng nên) cũng là điều dễ hiểu : “tôi giật mình nhìn vào mắt những thằng đàn ông háo đủ thứ muốn nuốt chửng em”; nhiều thằng đàn ông ghen đến khổ, thế nhưng với Việt Hải thì ta hãy nghe Việt Hải ghen : “  Vợ hiền như chiếc lá me. Lỡ rơi không tiếng vọng về thì sao?! Phồn hoa thì lắm lối vào. Đường ra chỉ mở khi nào hương phai. Mùa theo mùa, ngày qua ngày. Vọng thê là bệnh của thời văn minh”. Trời đất, hình như anh hình dung vợ mình sẽ bị bắt cóc hoặc làm một cuộc “24 giờ trong đời người đàn bà” mà anh chỉ có thể gặp lại khi nào hương phai !

 

Điều này không được thích hợp lắm với “thời văn minh” nầy, thời mà bản lĩnh đàn ông được tôn vinh ở chỗ dám chơi, dám vui đến cùng và chuyện nhắc đến vợ con thường đồng nghĩa với cái gì đó hơi bị yếm thế, không thành đạt; thời mà ngồi bên chồng bên vợ người ta vẫn có thể nói chuyện với người tình qua những dòng tin nhắn, thì yêu vợ như Việt Hải xem ra sẽ khiến lắm người vợ thèm: “Dăm bận ta vờ khen tặng vợ:- Em rất ngoan và em vẫn xinh. Nhói lòng ta biết tại ta tất. Hoa thơm ai đã cắm vô sình”.Hoặc :“Thôi thì. Em là hoa. Ta làm cỏ vậy... Chiều ấy ngồi bên đời ta hát. Một gã tình si bệ rạc. Mong làm êm bước em đi”.

 

Ngày valentine, bất chợt bắt gặp những câu thơ yêu vợ của Việt Hải và muốn thật nhiều người biết về nó. Hải là hoạ sĩ, để dời là những tác phẩm mỹ thuật, anh đồng thời có viết văn làm thơ, thế nhưng hình như chính những câu thơ yêu vợ này mới khiến anh bất tử, trăm năm nữa những ông chồng cũng sẽ giật mình khi biết có người yêu vợ đến vậy. Thế nhưng sẽ không có ai giật mình hết nếu không có bài “Grand Prix” dưới đây. Hải sẽ chỉ là thằng đàn ông yêu vợ vì lỡ có vợ đẹp, hoặc là một thằng yêu vợ hơi bị mù quáng, bản năng, hoặc chẳng có dịp nếm mùi thế giới bên ngoài bao rộng. Trong bài “Grand Prix” Hải thể hiện rõ lòng yêu ấy là một quá trình nhận thức như bất cứ thằng đàn ông nào khác, cũng yêu nhau mà cưới, rồi cũng lãng quên, cũng hành hạ nhau đến rớm máu, và em thì “đẹp dần lên” chứ không phải là rước hoa hậu về nhà:

 

 

 

 

“Tôi mẫn cảm

Run lên sung sướng trước một bức tranh đẹp

Nhưng nhận thức về em hơi bị chậm.

 

Vì lý do nào đó tôi chẳng quan tâm

Rằng tôi yêu em hơn bất cứ người đàn ông nào khác

Em không cần quà tặng

Và tôi  tay trắng đón em...

 

Mãi đến lúc ra đời những đứa trẻ mang ADN của tôi và em

Mãi đến khi tôi giật mình

nhìn vào mắt những thằng đàn ông háo đủ thứ  muốn nuốt chửng em

Đến khi em là em, hoang dã loài hoa chưa ai đặt tên, hoang dã biển bão núi lửa, hoang dã con sẻ bị tên...

Đến khi tôi đổ sập bằng cơn địa chấn bảy độ richter

Tôi vùi trong đêm cô đơn đại dương

Em vùi trong tôi mềm rũ cọng bún mắc mưa

Em đẹp dần lên...

  

Khi tôi chết

Nhớ khắc giùm tôi câu này lên bia đá:

Đây là chiếc giường hạnh phúc vĩnh cửu

của một thằng khờ được giải Grand Prix cuộc đời

mà không cần trải qua một cuộc đua nào.

 

Người ta hay nói tình yêu thì bất tử. Chẳng biết nó bất tử thế nào chứ trong trường hợp nầy thì quả thật trăm năm nữa người ta cũng sẽ nhớ đến Hải với những câu thơ yêu vợ đơn giản mà khó ai viết nổi ấy.

 

Hồ Trung Tú

 

 

<span>Một bài thơ của Việt Hải:</span>

 

Buồn

 

Buồn như tiền kiếp đoạ đày

Buồn như hoa rụng cuối ngày, tàn đông.

 

Buồn như tiếng của thạch sùng

Buồn như một phút tưng bừng vừa qua.

 

Buồn như em chẳng yêu ta

Buồn như mình sắp rời xa cuộc đời.

Việt Hải

 

 

Khong de... (Tho to tinh)

Không đề...

Chọn mãi mới được một ngày
Gặp em để quyết giãi bày yêu thương
Hai đứa ngồi trên bờ mương
(Công nông thì chạy trên đường, bụi ghê !! )
...Cứ thế mà buôn dưa lê
Mãi không đề cập vấn đề trọng tâm
Anh liền nói chuyện lòng vòng
Đợi em sơ ý là cầm tay luôn..
Ngờ đâu anh chộp đã nhanh
Em rút tay lại còn lành nghề hơn
Mất đà anh lộn xuống mương
Bò lên đã thấy em chuồn từ lâu.
Vừa về anh vừa lầu bầu..
(st)

 

thơ Nguyễn Bảo Sinh

Danh

Trăng qua cửa sổ trăng vuông

Gió dẹt mình xuống để luồn mái tranh

Con người muốn lọt vào danh

Thì mình phải tự ép thành cái tên

 

Bịt tai

Muốn bịt hết miệng trần ai

Hãy bịt ngay chỗ cái tai của mình

 

Chúc nhau

Mời nhau ăn tiệc ăn nằm

Mấy ai khao bạn bữa ăn khí trơi

Chúc nhau chúc đủ mọi lời

Mấy ai chúc bạn thành người tốt hơn

 

Nghĩ và lo

Nghĩ về con kiến nó bò

Chẳng lo về nỗi con bò trắng răng

Nghĩ về cái đẹp ánh trăng

Đừng lo thằng Cuội, ả Hằng với nhau

 

Tại sao

Trẻ thơ mở trí nhìn đời

Cho nên luôn hỏi những lời: Tại sao

Nhiều người nhắm mắt ra vào

Nhờ người dắt hộ, “Tại sao?” Không cần

 

Thơ

Khi ngồi tên lửa lên trời

Làm thơ lại kém cái thời cưỡi trâu

 

Khỏa thân

Ái tình nếu uống đủ liều

Loài người sẽ thoát được điều tà dâm

Ai ai cũng sống khỏa thân

Mặc quần sẽ lại khiêu dâm mọi người

 

Nhân duyên

Nhân duyên đến nhân duyên đi

Chúng mình ngoài cuộc, hẹn gì với nhau

Lá trầu chẳng đợi quả cau

Tự nhiên tan hợp thành màu nhân duyên

 

Cảm huyền thi

Huyền thi thơ đọc quả huyền vi

Mộng thấy thật ra chẳng thấy gì

Bến tới tưởng rằng chưa tới bến

Vội vàng rời bến lại ra đi

(Nguyễn Hữu Mão)

 

Huyền thi cảm

Quý vật đi tìm quý nhân

Huyền thi lại gặp huyền tâm mới huyền

Trần gian bao kẻ vô duyên

Có tiền mua được cô tiên… huyền tiền

 

Thảnh thơi

Trong trần ai có mấy nơi tĩnh mịch

Trong lòng mình có mấy lúc thảnh thơi

Lúc thảnh thơi gặp nơi tĩnh mịch

Là khi mình thấy cả đích trước sau

 

Tri âm

Mới yêu nhìn đã tri âm

Lâu dần tiếng Việt nghe nhầm tiếng tây

Nói toàn ngoại ngữ với nhau

Không người phiên dịch ngẫm đau nhân tình

 

Độc thân

Những người quyết chẳng lấy ai

Là người chỉ quyết một hai lấy mình

Tương tư trong mọi mối tình

Là tương tư chính bóng hình của ta

 

Ly thân

Vì yêu tha thiết con người

Cho nên mới lánh về nơi không người

Quạnh hiu ngay giữa đất trời

Còn hơn hiu quạnh giữa người thân thương

 

Thầy bói xem voi

Chỉ sờ một chỗ mà thôi

Thầy bói định nghĩa được voi là gì

Nếu hiểu đủ lẽ huyền thi

Sẽ không định nghĩa được gì về voi

 

Hiện hữu

Nghĩ về em, anh là nhà triết lý

Cảm về em, anh chỉ để làm thơ

Còn khi yêu, em vừa thực vừa mơ

Không triết lý, chẳng làm thơ, mà hiện hữu

 

Vu vơ

Yêu và ghét đều giống nhau

Lý do đừng hỏi trước sau làm gì

Chỗ đến là chỗ để đi

Lý do yêu ghét không gì khác nhau

 

Cố tình

Chùa to Phật có to đâu

Phải chi tốt lễ dễ cầu Phật thương

Cố tình đốt quá nhiều hương

Khói xuống Âm phủ, Diêm Vương phạt tiền

 

Cội nguồn

Hòa mình vào với thiên nhiên

Hồn tan theo gió lướt trên thiên đường

Cội nguồn của mọi yêu thương

Mà sao vẫn vắng thân thương trong lòng

 

Hữu tình

Trời xanh xanh biếc vô tình

Cho nên trời chẳng như mình già đi

Vô tình trẻ mãi làm chi

Hữu tình dù có già đi cũng tình

 

Vô tình

Yêu như ngọn gió thổi chơi

Bỗng dưng thổi dạt hai người vào nhau

Yêu đừng hẹn trước thề sau

Khi yêu mới biết mình đâu của mình

 

Tuyệt đỉnh

Tuyệt đỉnh vinh quang tận cùng cay đắng

Khi quay nhìn không một bóng thân thương

Đành ôm trong lòng một vầng trăng khuyết

Để nhớ về những giấc mộng đế vương

 

Thua

Tiến lên vào cái ống đời

Sao bằng lùi lại giữa trời thảnh thơi

Vật nhau trong cái ống đời

Sao bằng thua cuộc về ngồi ngắm mây

 

Đạo vợ chồng

Đàn ông như thể cánh diều

Đàn bà cầm sợi tơ diều trong tay

Đừng già néo, kẻo đứt dây

Thả chùng xuống, để diều bay đúng tầm

 

Chôn hoa

Người thường thấy cánh hoa rơi

Hai chân di nát không chơi hoa tàn

Mấy ai khóc mộ hồng nhan

Mấy ai gom cánh hoa tàn để chơi

 

Tù tại tâm

Bước vào một chốn lao tù

Mắt nhìn không thấy, tay sờ không ra

Tù trong bộ não của ta

Cửa mở mà chẳng biết ra lối nào

 

Bể khổ

Đời là bể khổ mênh mông

Sao  ai cũng
muốn sống trong bể đời

Quy tiên là được lên trời

Sao ai cũng muốn sống đời trần gian

 

Đá bóng

Trong vạn biến có một điều bất biến

Đội chủ nhà không đoạt cúp FIFA

Trước 7 tỉ người trọng tài gian dối

Thì trách gì lời nói giữa đôi ta

 

Cực lạc

Tây trúc nào biết ở đâu

Cực lạc chỉ ở trong câu thơ này

Trông lên mình chẳng bằng ai

Trông xuống lại thấy chẳng ai bằng mình

 

Ngũ thập tri thiên mệnh

Thân còn nằm dưới mái nhà

Hồn tri thiên mệnh thăng hoa giữa trời

Như sen nằm dưới bùn đời

Vươn lên mặt nước giữa trời nở hoa

 

Vợ

Vợ là thánh chỉ vua ban

Có sao dùng vậy không bàn đúng sai

Quỷ thần chứng cả hai vai

Vợ là thiên tạo trần ai miễn bàn

 

Chồng

Chồng là thánh chỉ vua ban

Có sao dùng vậy không bàn đúng sai

Quỷ thần chứng cả hai vai

Chồng là thiên tạo trần ai miễn bàn

 

Con

Con ta không phải của ta

Tai họa của nó mới là của ta

Của chìm của nổi trong nhà

Của ta rồi sẽ lại là của con

 

Vô cớ

Vô cớ mua dây buộc mình

Thì đành nhờ cái vô tình gỡ ra

Tự nhiên buồn đến với ta

Tự nhiên buồn sẽ đi ra khỏi mình

 

Đôi ta

Tuy kiếp trước không duyên nhưng nợ

Nên đôi ta thành vợ thành chồng

Bao giờ hết nợ tơ hồng

Trời cho đôi lứa mặc lòng yêu ai

 

Phía trước

Bọ ngựa rình bắt ve sầu

Biết đâu chim sẻ đằng sau bắt mình

Mải tìm danh lợi, gái xinh

Biết đâu cái họa đang rình bắt ta

 

Thừa

Dạy đĩ vén váy làm gì

Phò mã tốt áo khen chi thêm thừa

Thế gian tranh cãi thắng thua

Vô ngôn trời chẳng nói thừa một câu

 

Tự trào
Lã Bất Vi buôn cả vua

Hồ Xuân Hương chửi cả chùa lẫn sư

Bọn họ gan lớn mật to

Còn ta gan bé nằm lo sập trời

 

Cảm ơn

Đừng trách đời làm khổ ta

Ta làm khổ họ gấp ba bốn lần

Nên khi nhắm mắt lìa trần

Chỉ xin được nói một lần: Cảm ơn!

 

Tự bạch

Làm thơ nuôi chó chọi gà

Ba trò chơi ấy làm ta bơ phờ

Suốt ngày nửa tỉnh nửa mơ

Trông ai cũng thấy nửa thơ nửa gà

 

Vô đề 1

Mỗi người là bộ kinh vô tự

Khi xuất thần mới hiện thành chữ

Cũng chỉ ai nhập thần mới đọc được

 

Vô đề 2

Biết mà chẳng nói được lên

Huyền thi đặt hộ cái tên cho đời

Những điều nói ở cõi người

Huyền thi chép lại thành lời chân kinh

 

Vô đề 3

Người ghi bia đá để đời

Còn ta bia trắng để người tự ghi

 

Thiên tài và Người điên

Thiên tài cùng với thằng điên

Khác nhau chỉ một đường biên mơ hồ

 

Mặt nạ-mặt thật

Bà mụ đã nặn thành ta

Cuộc đời nặn lại hóa ra thế này

Thợ làm mặt nạ khéo tay

Thua xa mặt thật đời bày khắp nơi

 

Chốn lãng quên

Dù đi cuối đất cùng trơi

Chẳng mơ thấy được đúng người đúng tên

Thôi đành về chỗ lãng quên

Mới mong gọi được đúng tên đúng người

 

Vô đề 4

Ta như mây trắng giữa trời

Ngắm nhìn thiên hạ đang ngồi máy bay

 

Vô đề 6

Muốn đừng để đời chửi ta

Thì đừng cố bắt người ta khen mình

 

Vô đề 11

Cung phi ngủ với con trời

Chứ đâu ngủ với cái tôi của mình

Càn Long rời bỏ cung đình

Để đi tìm những mối tình không vua

 

Vô đề 14

Hoàng đế khi đã ngồi tù

Cai ngục chỉ gọi là đồ phạm nhân

Đã vào đến động mại dâm

Ông lão cứ được gọi nhầm là anh

 

Kín-hở

Có hở thì mới biết che

Nếu mà bịt hết còn nghe thấy gì

 

Sách đỏ

Diệt hết sinh vật của trời

Chắc chắn sách đỏ tên người được ghi

 

Vô đề 17

Hiện đại mà không thiên nhiên

Loài người sẽ tới chỗ điên chỗ khùng

Thiên nhiên hoang dã tận cùng

Loài người cũng đến chỗ khùng chỗ điên

 

Đường lên Tây trúc

Đường lên Tây Trúc quanh co

Chỗ rẽ không biển báo cho rõ ràng

Nhiều khi tưởng đến thiên đàng

Xuống nhầm địa ngục, nghĩ càng đớn đau

 

Thay lời tựa

Tôi tu với vợ tại gia

Vợ dài dằng dặc đâu là bến mơ

Khi tình khi ý cùng thơ

Đường trơn gánh thực, gánh hư trĩu đầy

Nằm mơ trên tấm thân gầy

Gánh vàng đi đổ lấp đầy sông mê

 

Văn đâu tải đạo, văn là đạo

Nước đâu chở sóng, nước là sóng

 

Đò ngang

Cùng chung một chuyến đò ngang

Kẻ thì sang bến, người đang trở về

Lái đò lái mãi thành mê

Sang về chẳng biết mình về hay sang

 

Như ý

Trong mười điều chín không như ý

Còn một điều lại ý chẳng như

Muốn cho vạn sự đều như ý

Cần một điều biến ý thành như

 

Tất cả những cái tồn tại dường như hợp lý

Tất cả những cái hợp lý dường như tồn tại

 

Như ta

Cho ta về chỗ gió mưa

Cho ta về chỗ có trưa có chiều

Về nơi có ghét có yêu

Nắng, mưa, yêu, ghét sớm chiều như ta

 

Như như

Tạo hóa tạo ta chơi

Ta chơi trò tạo hóa

Hợp tan mây thành đá

Nhật nguyệt hóa như như

 

Đôi bờ

Đôi ta như thể đôi bờ

Gặp nhau sóng chẳng bao giờ thành sông

Thôi đành muôn kiếp song song

Đôi ta trả lại dòng sông cho đời

 

Chợ âm dương

Buông thõng hai tay đi vào chợ

Họa phúc mua đều có hóa không

Sinh tử bán rồi đời hết nợ

Buông tay đi suốt chợ âm dương

 

Gái quê

Lên tỉnh ai cũng bảo quê

Về làng cả xóm lại chê thị thành

Xót xa thân phận, thôi đành

Nửa quê nửa tỉnh chòng chành thân em

 

Hoa cau thơm ngát hương cau

Chúng mình mơ đổi thành nhau làm gì

 

Thời

Nhân gian trong một chữ thời

Kẻ nào đi trước thành người đến sau

Sao cho vẫn cứ cùng nhau

Vừa đi được trước, vừa sau mọi người

 

Lời sống

Đôi ta trên một con đò

Vạch thuyền đánh dấu ai ngờ sông trôi

Hẹn lời thề giữ lấy lời

Biết đâu lời của mỗi người là sông

 

Vô vi quán

Vô vi quán, quán vô vi

Vào trong xem thử có gì mua chơi

Ở đây bày cả đất trời

Vô vi quán chỉ mời người chân không

 

Vô vi quán, quán vô vi

Khách chân không thấy cái gì cũng mua

Túi càn khôn, chớ có đùa

Chân không chứa đủ cả vua lẫn trời

 

Vô vi quán, quán vô vi

Quán không nên chẳng có gì bán mua

Buồn đem tạo hóa ra đùa

 

Kinh vô tự

Gió chẳng đường đi mà cũng đến

Mình không cầu nguyện bỗng nhiên sinh

Mỗi người là bộ kinh vô tự

Sao còn tụng niệm tự vô kinh

 

Tiền

Khi mê bùn chỉ là bùn

Ngộ rồi mới biết trong bùn có sen

Khi mê tiền chỉ là tiền

Ngộ rồi mới biết trong tiền có tâm

 

Thở

Hít vào đủ khí đất trời

Thở ra cho hết những hơi hít vào

Không nợ trời đất chút nào

Thân ta thành cửa ra vào thiên nhiên

 

Thời gian

Kẽ hở pháp luật lẽ hằng

Thời gian mới thật công bằng mà thôi

Dù là vua chúa phật trời

Mỗi năm thêm một tuổi đời như ta

 

Thông

Làm thông ngay giữa kiếp người

Làm người lại đứng giữa trời như thông

Lá reo tiếng hạc từng không

Vi vu nào biết là thông hay người

 

Người thường bàn chuyện ngu xưa

Mấy ai bàn chuyện bây giờ đâu hơn

 

Quân bình

Đứng núi này trông núi nọ

Đứng núi nọ trông núi này

Nhìn giữa hai núi mới hay

Mỗi chân một núi hai tay quân bình

 

Bình thường là thường quân bình

Tầm thường là lẽ thường tình bình quân

Ta như quả lắc quả cân

Chuyển động là để tự tâm quân bình

 

Chân lý

Cả cuộc đời đi tìm chân lý

Mới hiểu mình là lý của chân

Chúa hình người, sa tăng hình quỷ

Phật thiêng liêng vì phật tại tâm

 

Yêu

Yêu không đo được ít nhiều

Yêu là chẳng hiểu tình yêu thế nào

Thiên thai mở khóa động đào

Yêu là cõi phúc buộc vào dây oan

 

Nhà đâu

Nahf mình bảo bãi tha ma

Quán trọ lại nhận đây là nhà ta

Vào nhà lại bảo rằng ra

Đến trọ lại bảo rằng ta về nhà

 

Lên chùa

Vào chùa lễ phật thấy sư

Người người cúi lạy chiếc lư hương đồng

Miệng cầu sắc sắc không không

Đầy trời sắc, thế còn không đâu rồi

 

Nhân cảnh

Ngồi nhìn non bộ đứng im

Ngắm cá trong chậu xem chim trong lồng

Cây si bẻ quặt uốn cong

Còn mình tự nhốt vào trong lẽ đời

 

Tự trói thì gọi là tu

Bị trói thì gọi là tù mọt gông

 

Nhẫn cưới

Trao nhau nhân cưới ước mong

Đeo vào bỗng hóa thành vòng kim cô

Lại mong lại ước lại chờ

Tháo ra rồi lại ước mơ đeo vào

 

Nếu yêu cái xích dưới chân

Thì xiềng xích hóa thành thần tự do

 

Tự hóa

Hữu hình hóa cái vô hình

Kiếp này là mộng khi mình chưa sinh

Vô hình hóa cái hữu hình

Kiếp này là mộng của mình kiếp sau

 

Tự sinh

Trời đất phải sinh ra ta

Nếu không sao được gọi là hóa công

Vào ra trời đất mênh mông

Thân ta là chỗ hóa công ở nhờ

 

Vì đời có được cái tên

Cho nên mới có Phật, tiên, và người

Vì đời có chữ có lời

Cái danh mới nhốt được người vào trong

 

Tự hiểu

Nếu mình tự hiểu được mình

Trương Chi đâu có thất tình Mị nương

Nếu mình tự hiểu quê hương

Thì Từ Thức chẳng lạc đường trần gian

 

Thiên nhiên

Nếu không có trái đất

Mình lơ lửng thành tiên

Nếu không có xã hội

Mình trở thành thiên nhiên

 

Cứ đi

Mình không chỗ đứng trên đời

Lại không cả biết nằm ngồi ở đâu

Thì đi về chỗ bắt đầu

Cứ đi không đến về đâu thì về

 

Thiền

Thuyền riêng ngoài giáo, giáo trong riêng

Không ghi văn tự, tự trong thiền

Chỉ thẳng vào tâm, tâm vô trụ

Thấy tâm thành phật, phật huyền huyền

 

Con chuột

Con chuột mắc phải sai lầm

Khi rơi vào bẫy chẳng ăn miếng mồi

Nhiều người cũng vậy mà thôi

Rơi vào sinh tử, chỉ đòi thoát ra

 

Mê

Tôi đi cuối đất cùng trời

Tìm mua thuốc ngộ chữa người đang mê

Tôi đi thủy tận sơn khê

Chữa cho người ngộ ta mê thật rồi

 

Thực hư

Kinh đeo ngay trước mắt mình

Nhiều khi vẫn cứ đi tìm loay hoay

Cửa đời chìa khóa cầm tay

Mà sao vẫn cứ loay hoay đi tìm

 

Không không

Phải vào mới thấy lối ra

Phải yêu mới biết đâu là không yêu

Tìm ai suốt cả bốn chiều

Rồi ra mới biết bốn chiều đều không

 

Tâm nhàn

Tự nhiên chờ cái đến

Thanh thản tiễn cái đi

Yêu những điều không muốn

Tâm nhàn hơn mây chi

 

Tu tại chỗ

Tu chùa, tu chợ, tại gia

Tôi tu tại chỗ, gọi là tu chi

Tâm vô trụ, trụ vô vi

Gặp đâu tu nấy, thấy gì cũng tu

 

Nhân duyên

Nhân duyên đến, nhân duyên đi

Chúng mình ngoài cuộc hẹn gì với nhau

Lá trầu chẳng đợi quả cau

Tự nhiên tan hợp thành màu nhân duyên

 

Thành tiên

Nếu yêu những kẻ yêu nhau

Thì mình đâu có nỗi đau nhân tình

Nếu thân không nệ cái hình

Ra ngoài sự vật thì mình thành tiên

 

Không mong đến chẳng cầu đi

Không phân khôn dại còn chi để buồn

Tâm như nước chảy trên nguồn

Soi hình tạo hóa mà không lưu hình

 

Đo lại

Người ngắm trời đất bao la

Ta để trời đất ngắm ta giữa đời

Thiên hạ lấy thước đo người

Ta đo lại thước của trời đo ta

 

Tự nhiên

Nhởn nhơ bướm lượn bờ ao

Đừng ai bắt bướm ép vào sổ tay

Trong đêm đóm lập lòe bay

Đừng đem đom đóm ra ngày để xem

 

Buông ra

Ôm vào rồi mới buông ra

Có ôm thật chặt mới rời thật xa

Ngẫm xem trong cõi người ta

Có là Thái tử, mới là Như lai

 

Quay lại

Phía trước không có trước

Phía sau không có sau

Kìa mênh mông bể khổ

Quay lại thấy bến bờ

 

Quên

Người ghi bia đá để đời

Còn tôi tìm chỗ tôi ngồi để quên

Nhìn trời nước dưới, mây trên

Cúi xem lại thấy nước trên mây trời

Ngồi quên, quên hết mây trời

Hỏi thăm chẳng biết tên tôi là gì

 

Tỉnh thức

Gió trời biết trốn đi đâu

Yêu không bởi tóc mà cầu cắt đi

Thuyền tình chìm nổi sông si

Vẫn nghe vẳng tiếng vô vi chuông chùa

 

Người thường nghĩ tới điểm dừng

Là khi vượt quá điểm dừng từ lâu

 

Thiên thai

Lưu nguyễn không tìm lại gặp tiên

Tìm về trần thế hóa vô duyên

Đi mà không đến là Tây Trúc

Đến mà chẳng được ấy Đào Nguyên

 

Mông bướm

Sống gửi biết nơi đâu mà gửi

Thác về nào biết thác về đâu

Trang châu gửi mộng tan thành bướm

Bướm về tan mộng hóa Trang Chu

 

Nghịch cảnh

Rửa tay, gác kiếm gặp ma

Đem cả áo giấy cà sa mặc vào

Tóc bạc lại gặp má đào

Hoàng bào, áo giấy, mặc vào cà sa

 

Chiếc lược

Cây muốn lặng gió chẳng đừng

Trách ai đem chiếc lược sừng tặng sư

Khiến lòng sư những ngẩn ngơ

Nửa mong mọc tóc, nửa lo trọc đầu

 

Sóng tâm

Đầy trời loạn sóng thanh âm

Đừng quên tiếng sóng từ tâm vọng về

Nhờ thầy gạt nhiễu sông mê

Để ta nghe tiếng óng về từ tâm

Tình đầu

Tình nào cũng mối tình đầu

Không ai đến được nơi đâu hai lần

Không gì cũ như mùa xuân

Mỗi lần xuân đến vẫn lần đầu tiên

 

Sông giữa biển

Xin làm sông giữa biển khơi

Đôi bờ là nước, ta người là nhau

Ta không họ trước tên sau

Chung nhau lớp sóng gọi nhau là người

 

Đủ

Rồi sẽ hiểu ít nhiều đều là đủ

Trẻ hay già vô nghĩa trước mai sau

Vua ôm ấp bao cung tần mĩ nữa

Sướng hơn gì người cùng khổ ôm nhau

 

Bụt nhà

Phải đi đến tận biển xa

Mới thấy cái đẹp ao nhà của ta

Phải đi lễ chùa đủ xa

Mới thấy được bụt chùa nhà rất thiêng

 

Trăng

Nếu trăng cũng chết như đời

Thì ta đâu thấy kiếp người phù du

Vì trăng sống mãi ngàn thu

Cho nên càng thấy phù du kiếp người