Phi thương bất phú là gì?

 Xưa đến nay cứ hiểu nôm na là không đi buôn thì không giàu được. Nhìn quanh thấy có vẻ đúng!

 

Nhưng mà thỉnh thoảng nghĩ thấy cũng không ổn lắm, chẳng lẽ xã hội ai cũng đi buôn.

Lê Quý Đôn thì cũng chỉ nói: “phi thương bất hoạt”.

 

Gần đây đọc cuốn Hồ Tuyết Nham do bác Hồ Huy tặng, mới biết ngữ cảnh của câu trích này. Hóa ra 4 chữ này nằm trong 2 câu được các nhà buôn Trung quốc tuân thủ tuyệt đối

 

Quan phi Thương bất phú

Thương phi Quan bất an

 

Thương ở đây là thương nhân

Với nghĩa, là quan muốn làm giàu phải chơi với thương nhân. Thương nhân muốn làm ăn yên ổn thì phải chơi với quan

 

Không biết có chuẩn không, nhưng nghe hợp lý và đúng qui luật làm ăn hơn hẳn.

 

Chỉ tiếc một điều bạn bè mình toàn dân kỹ thuật, vậy mà ai cũng cho con đi học tài chính với kinh tế. Không hiểu sau này ai sẽ đi xây cầu, làm đường, đứng máy, soi kính hiển vi, lập trình…